پیامدهای توافق بزرگ اوپک

مهدی عسلی؛ کارشناس بازار نفت در روزنامه ایران نوشت: در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه سوم و چهارم خرداد ماه 1396 (مصادف با 24 و 25 ماه مه‌2017) دبیرخانه اوپک وین شاهد سه جلسه مهم نفتی بود که تأثیر تصمیم‌های اتخاذ شده در این جلسات بدون تردید در بازار‌های نفت احساس خواهد شد.

 

در واقع حتی از روزهای قبل از برگزاری این جلسات با توجه به موضع گیری‌های کشورهای مهم سازمان اوپک مانند ایران، عراق، کویت ونزوئلا و بیانیه مشترکی که هفته قبل از برگزاری کنفرانس و در حاشیه کنفرانس «ابتکار جاده و کمربند چین» توسط وزیران نفت عربستان و روسیه منتشر شده بود، بازار انتظار تمدید توافق تاریخی اواخر سال میلادی قبل اوپک و 11 کشور تولید‌کننده نفت غیراوپک را داشت. در نوامبر سال قبل وزیران اوپک توافق کردند با کاهش 1.2 میلیون بشکه‌ای نفت از کل تولید اوپک به تعادل بازار کمک کرده و مازاد انبارهای تجاری نفت را کاهش دهند.

 

این توافق با همراهی 11 کشور تولید‌کننده نفت غیر اوپک از جمله کشورهای فدراسیون روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، عمان، مکزیک و مالزی در 10 دسامبر سال گذشته تقویت شد. کشورهای غیر اوپک تعهد کرده بودند 600 هزار بشکه از تولید نفت خود را کاهش دهند که در این میان روسیه با تعهد کاهش 300 هزار بشکه در روز نقش بارزی در این توافق داشت.

 

هدف اصلی این تصمیم، یعنی حذف 1.8 میلیون بشکه در روز از عرضه کل، در وهله اول کاستن حجم انبارهای تجاری نفت در دنیا بخصوص انبارهای نفت کشورهای توسعه یافته بود که به سطح نگران‌کننده‌ای رسیده و نزدیک دویست میلیون بشکه بالاتر از متوسط 5 سال گذشته قرار گرفته بود. بنابراین بازگرداندن تعادل به بازار حول قیمت‌های قابل قبول (که از قول وزیران اوپک و غیر اوپک حدود 60 دلار در هر بشکه گفته شده بود) نیازمند حذف مازاد نفت موجود در انبارها بود.

 

بر اساس برآوردهای دبیرخانه اوپک انتظار می‌رفت این میزان کاهش بتواند طی 6 ماه مازاد نفت انبارهای تجاری را حذف کند و تعادل را به بازار نفت بازگرداند ؛ سپس در کنفرانس ماه مه‌2017 (پنجشنبه 4 خرداد ماه) کنفرانس وزیران در مورد تمدید این کاهش یا بازگشت به سطح عادی تولید خود تصمیم بگیرد. بنابراین موضوع اصلی مباحث کنفرانس این هفته اوپک بررسی بازار نفت و تصمیم‌گیری در خصوص استمرار سطح تولید کنونی اوپک است.

 

گزارش سازمان‌های بین‌المللی انرژی و کارشناسان بازارهای نفت نشان می دهد که به‌طورکلی اعضای اوپک نزدیک 100 درصد و کشورهای 11 گانه غیراوپک حدود 50 درصد به تعهدات خود در کاهش تولید از سقف تولید اکتبر سال گذشته عمل کرده‌اند. همانطور که گفته شد با توجه به بیانیه‌ها و مواضعی که در هفته‌های گذشته توسط وزیران نفت و انرژی اوپک و روسیه اعلام شده بود تمدید تصمیم نوامبر گذشته برای 9 ماه آینده توسط بازار پیش‌بینی می‌شد و روند کاهش قیمت‌های نفت هم در دوهفته گذشته متوقف شده و قیمت‌ها تا حدود 50 دلار در هر بشکه بازگشته بود. با اینحال کاهش قیمت‌های نفت بلافاصله پس از پایان کنفرانس وزیران اوپک نشان داد که بازار انتظار داشته اوپک و کشورهای غیر اوپک شرکت‌کننده در کنفرانس تصمیمات قوی تری برای بازگشت تعادل به بازارهای نفت اتخاذ کنند.

 

دلیل این انتظار به‌طورکلی عدم تحقق هدف کاهش مازاد انبارهای نفت تجاری در دنیا و استمرار مازاد تولید نفت در سال‌جاری میلادی بوده است. برآوردهای مختلف نشان می‌دهد که در سال 2017 به‌طور متوسط روزانه 500 هزار بشکه نفت بیش از تقاضای جهانی روانه بازارها شده و موجب افزایش حجم انبارهای نفت شده است. افزایش بیش از انتظار تولید نفت در امریکای شمالی و نیز برزیل و دریای شمال و برخی دیگر از مناطق و در مقابل ضعف تقاضا برای نفت در اقتصادهای مهم مانند آلمان، هندوستان، امریکا و ترکیه عامل اصلی این عدم تعادل بوده است.

 

هدف اوپک از توافق برای کاهش تولید، در وهله اول حذف مازاد انبار نفت و فرآورده‌ها در کشورهای توسعه یافته و بازارهای در حال ظهور و رساندن حجم انبارها به سطح میانگین سال‌های اخیر بوده است. اما این هدف هنوز به طور کامل تحقق نیافته و انبارها به مراتب از میانگین 5 ساله بالاتر است که این فشار زیادی به قیمت‌های نفت وارد می‌کند.

ترامپ مدعی شد، ذخایر نفت آمریکا را می فروشد

خبرگزاری مهر: ترامپ برای مقابله با تصمیم احتمالی تولید کنندگان نفت برای تداوم کاهش تولید ، مدعی شد نیمی از ذخایر استراتژیک نفت آمریکا را روانه باز خواهد کرد ؛ این موضوع بازار نفت را تحت الشعاع قرار داد.

طرح پیشنهادی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا مبنی بر فروش نیمی از ذخایر استراتژیک نفت آمریکا موجب وارد آمدن شوک به بازارهای انرژی شد؛ اجرای این طرح در تعارض با تلاش های اوپک بمنظور کنترل عرضه جهانی نفت و تقویت بهای آن است.

براساس این طرح که در ترامپ طی سخنانی مطرح کرد، کاخ سفید برای کسب درآمد ۱۶.۵ میلیارد دلاری به تدریج ذخایر پتروشیمی استراتژی ایالات متحده را از اکتبر سال ۲۰۱۸ میلادی به فروش خواهد گذاشت.

ذخایر نفت استراتژی آمریکا ۶۸۸ میلیون بشکه برآورد می شود که بیشترین رقم در جهان است و تا ۱۰ سال آینده بطور میانگین روزی ۹ هزار و ۵۰۰ بشکه از آن که معادل یک درصد تولید فعلی این کشور است را به فروش خواهد رساند.

این طرح دقیقا یک روز بعد از دیدار «ترامپ» از عربستان سعودی توسط ترامپ مطرح شد. او گفت که آمریکا مایل به فروش ذخایر استراتژیک نفت خود است و اجرای این طرح مطمئنا موجب بر هم خوردن بازگشت توازن به بازار نفت و پیچیده شدن معادلات اوپک برای بهبود بهای طلای سیاه خواهد شد.

کشورهای تولید کننده نفت اعم از اوپک و غیراوپکی ها قرار است روز پنج شنبه طی نشستی در مقر اوپک درباره تمدید توافق کاهش تولید تصمیم گیری کنند و به نظر می رسد طرح جدید ترامپ، نوعی مقابله با تصمیم روز پنج شنبه تولیدکنندگان نفت خواهد بود.

به دنبال انتشار این خبر، قیمت نفت برنت با ۴۳ سنت کاهش به ۵۳ دلار و ۴۴ سنت در هر بشکه رسید؛ ضمن اینکه قیمت نفت وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا هم با ۴۲ سنت روند نزولی در برابر ۵۰ دلار و ۷۱ سنت به ازای هر بشکه معامله شد.

رویترز: ذخایر نفت روی آب ایران به پایان رسید

خبرگزاری مهر: رویترز نوشت: منابع کشتیرانی اعلام کردند که ایران تمام ذخایر نفت خود را که سال ها بر روی دریا ذخیره کرده بود را فروخته و در حال حاضر تهران برای افزایش صادرات،با محدودیت های تولید مواجه شده است.

از زمان لغو تحریم ها از ایران که در ژانویه سال ۲۰۱۶ میلادی کلید خورده، این کشور در تلاش برای جبران فروش از دست رفته خود به آزاد سازی میلیون ها بشکه نفت ذخیره شده در تانکرها روی آورد.  

منابع ردیابی تانکرهای نفتی اعلام کردند که ایران آخرین ذخایر نفت روی آب خود را هم در دو هفته اخیر به فروش رسانده است و بیشتر این ذخایر، میعانات نفتی و نفت فوق سبک بوده اند و در حال حاضر منابع حیاتی خود را برای افزایش صادرات از دست داده است.  

در همین حال (ریچارد مالینسون) گفت: فکر می کنیم که ذخایر نفت روی آب ایران بعنوان عامل اصلی افزایش صادرات این کشور محسوب می شود و در حال حاضر این ذخایر به پایان رسیده اند و کل صادرات نفت خام و میعانات نفتی هم تقریبا تنزل پیدا کرده است.

وی تصریح کرد که مسیر بسیار دشواری را برای افزایش تولید نفت ایران متصور هستیم، مگر اینکه تخصص و سرمایه گذاری غربی به صنعت بالادست نفت ایران بازگردد که تحقق چنین امری هم بطرز قابل توجهی با کندی پیش می رود.  

بعد از رفع تحریم ها از ایران، تولید نفت این کشور از ۲.۹ میلیون بشکه در روز به تقریبا ۳.۶ میلیون بشکه در روز در ماه ژوئن افزایش پیدا کرد؛ اما این رقم به ندرت با افرایش روبرو شد و بین ۳.۶ میلیون بشکه و ۳.۷ میلیون بشکه در روز در نوسان بوده؛ این در حالی است که ایران تلاش سختی را با اعضای اوپک به منظور مستثنی شدن از کاهش تولید انجام داده است.

البته کشورهای عضو اوپک متعهد به کاهش تولید روزانه در حدود ۱.۲ میلیون بشکه شده اند؛ اما ایران مجاز به افزایش اندکی در تولید خود بمنظور جبران سال هایی است که در تحریم بوده است؛ با این وجود همچنان تولید نفت ایران در سه ماه اخیر با کاهش روبرو شده است.

در همین حال بیژن زنگنه وزیر نفت ایران ماه گذشته گفت: اگر اوپک با تمدید توافق کاهش تولید در نیمه دوم سال جاری میلادی موافقت کند، تهران آماده تولید ۳.۸ میلیون بشکه نفت در روز است که این حرف نشان از اندک امید ایران برای افزایش قابل توجه تولید نفت خود است.  

قبل از رفع تحریم ها، ذخایر نفت ایران در کشتی ها در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۴۰ میلیون بشکه افزایش پیدا کرد که این مقدار نفت در داخل حدود ۲۵ نفتکش نگهداری می شدند و ایران اکنون ۶۰ تانکر نفتی در ناوگان خود دارد.

این در حالی است که ذخایر نفت روی آب ایران در سپتامبر سال گذشته میلادی با روند کاهشی روبرو شد و با شروع سال جدید میلادی، ذخایر نفت روی آب ایران به حدود ۱۶ میلیون بشکه رسید و اکنون هم به پایان رسیده است.

در حالیکه بیش از یک سال از لغو تحریم های اتحادیه اروپا و سازمان ملل از ایران می‌گذرد، ایالات متحده اقدامات جداگانه ای را علیه ایران اتخاذ کرده و دولت دونالد ترامپ وعده اعمال خط مشی سیاسی سختی را با ایران داده است.

 این موضوع موجب افزایش نگرانی ها در میان بانک های غربی در مورد ارائه فاینانس به ایران شده که پیامد آن روند کند تصمیم گیرها در سرمایه گذاری بخش انرژی شده است.

همچنین شرکت نفت فرانسوی توتال هم در فوریه سال جاری میلادی برنامه تصمیم نهایی برای سرمایه گذاری ۲میلیارد دلاری بر روی پروژه گاز ایران را تا تابستان اعلام می کند؛ اما این موضوع منوط به عدم اعمال تحریم های جدید از سوی ایالات متحده خواهد بود.  

پدی راچیرز، مدیر عامل شرکت تانکر یوروناو گفت: بلاتکلیفی بر سر مواضع آمریکا در مورد آینده تحریم ها علیه ایران، سایه سنگینی را بر سر تجارت نفت با جمهوری اسلامی ایران بوجود آورده است.

بعلاوه، تلاش های وزیر نفت ایران به منظور تامین قرار داد با شرکت های غربی، مخالفت هایی را هم در داخل ایران ایجاد کرده است و برنامه های آن تا ماه می یعنی بعداز انتخابات ریاست جمهوری ایران به تعویق افتاده است.

در همین حال مهدی ورزی، یک مقام سابق در شرکت ملی نفت ایران گفت: ایران نیازمند سرمایه گذاری میلیارد دلاری برای افزایش تولید نفت و بالابردن ظرفیت گاز طبیعی خود است و بیشتر میادین اکتشاف شده در دهه های گذشته با کاهش ظرفیت تولید روبرو شده اند.