بهبود شاخص های کلان ایران در رتبه بندی جهانی

روزنامه ایران: کنار هم قراردادن ارزیابی اقتصاد ملی از درون با ارزیابی آن از برون که توسط نهادهای بین‌المللی درسطح جهانی صورت می‌گیرد می‌تواند تحلیل روشن تری از عملکرد اقتصاد ملی و کشور را به نمایش بگذارد.

 

ارزیابی‌های دیگران اگر چه می‌تواند سوگیری‌هایی داشته باشد و بعضاً تصویری مغرضانه از اقتصاد ملی ارائه دهد ولی توجه به نگاه‌های بیرونی بویژه روند جایگاه بین‌المللی کشور درکنار کشورهای منطقه‌ای و رقیب می‌تواند تصویری گویاتر را از پیشرفت کشور ارائه دهد. ارزیابی اقتصاد ملی مبتنی بر شاخص‌های مختلف ترکیبی شناخته شده در سطح جهانی که از سوی مراجع مختلف ارائه می‌شود، در سال‌های اخیر نشانگر بهبود جدی در حوزه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی است.  براساس آمارهای ارائه شده از وزارت امور اقتصادی و دارایی شاخص‌های مذکور  در طول سال‌های 2013 میلادی (1392) تا 2016 (1395) از 13 شاخص کلان در 11 شاخص بهبود داشته است.

 

جهش 35 پله‌ای ایران در شاخص نوآوری

 

بررسی گزارش شاخص جهانی نوآوری نشان می‌دهد که  ایران با ارتقای 35 پله‌ای به جایگاه 78 صعود کرده  و در بین کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی بعد از کشورهای هند و قزاقستان در رتبه سوم قرار گرفته است.

 

بهبود 32 پله‌ای جایگاه سهولت کسب و کار ایران

 

سهولت کسب و کار از مهم‌ترین عوامل برای رشد اقتصادی است. بدین معنا که بواسطه فضای کسب و کار مناسب می‌توان به سرمایه‌گذاری امیدوار بود.برهمین اساس رتبه فضای کسب و کار ایران از 152 در سال 2013 (1392) شروع به بهبود کرده و در سال 2016 (1395) به 120 ارتقا یافته است. دراین دوره فاصله ایران از مرز این شاخص به کمترین حد از سال 2009 (1388) رسیده است.همچنین ایران به بهترین جایگاه از سال 2006 (1385) رسیده است. این بهبود در حالی رقم خورده که 15 کشور به تعداد کشورهای رتبه‌بندی شده اضافه شده است.

 

خروج ایران از فهرست کشورهای پرریسک

 

در سال 2016 رتبه ریسک اعتباری تجاری ایران ارتقا پیدا کرد و کشور بعد از مدت‌ها از گروه کشورهای بسیار پرریسک خارج شد. از ابتدای سال 2006 (1385) ریسک اعتباری ایران که رتبه قابل قبول 4 بود شروع به تنزل کرد و در ابتدای 2012 (1391) به بالاترین سطح یعنی درجه 7 رسید، اما در سال 2016 (1395) ریسک اعتباری ایران با یک درجه بهبود از 7 به 6 رسید.

 

 جهش 18 پله‌ای در شاخص آزادی اقتصادی

 

بنیاد هریتیج طبق روال هر سال رتبه‌بندی جدیدی را از آزادی اقتصادهای جهان منتشر کرده است. براین اساس درگزارش 2017، ایران توانسته از میان 180 کشور در رتبه 155 قرار گیرد و این درحالی است که سال گذشته ایران رتبه 171 را کسب کرده بود. بنابراین امسال شاهد ارتقای 16 پله‌ای ایران در شاخص آزادی اقتصادی هستیم. نمره آزادی اقتصادی ایران در سال 2016 (1395) بیشترین نمره ایران از سال 2005 (1383) است.

 

بهبود 16 پله‌ای عملکرد لجستیکی ایران

 

براساس آخرین گزارش بانک جهانی، جایگاه ایران درشاخص عملکرد لجستیکی با بهبود 16 پله‌ای از رتبه 112 در سال 2012 (1391) به 96 در سال 2016 (1395) ارتقا یافت.نمره ایران در شاخص عملکرد لجستیکی در سال 2016 به 2.6 رسیده که  بیشترین نمره کشور در این شاخص است و نسبت به این نمره در سال 2012 (1391) معادل 4.42 درصد بهبود یافته است.

 

کاهش شاخص فلاکت اقتصادی

 

فلاکت اقتصادی مجموع دو شاخص نرخ تورم و بیکاری است که در مجموع وضع اقتصادی و رفاهی مردم را نشان می‌دهد. روند کاهشی شاخص فلاکت و بهبود جایگاه جهانی ایران در این شاخص از سال 2014 (1393) آغاز شد. در سال 2016 (1395) ایران بهترین جایگاه جهانی شاخص فلاکت را  به دست آورد.  در سال 2016 شاخص فلاکت ایران به کمترین سطح خود از سال 2005 رسید.

 

15 پله‌ ارتقا درشاخص جهانی کارآفرینی و توسعه

 

این شاخص نشان از امید و مهارت کارآفرینان از یکسو و آماده بودن فضای کسب و کار دارد. ایران در سال 2013 (1392) در جایگاه 99 کارآفرینی قرارداشت که براساس آخرین آمارها در سال 2016 به جایگاه 85 ارتقا یافته است.

 

جهش 108 امتیازی و بهبود 28 پله‌ای جایگاه ایران در کیفیت زندگی

 

در شاخص کیفیت زندگی مؤلفه‌های مادی در کنار غیرمادی همچون کیفیت کار، سطح سواد، فرهنگ، استاندارد پزشکی و فراغت و تفریح قرار می‌گیرد. براساس گزارش پایگاه نامینو یکی از بزرگترین پایگاه‌های جهانی، ایران با ارتقای امتیاز 108.25 واحدی از جایگاه 66 به 52 رسیده است.شایان ذکراست که امتیاز ایران در این شاخص تا میانه سال 2012 منفی 35.33 بوده که به مثبت 97.17 تبدیل شده است.

 

بهبود 5 پله‌ای شفافیت و مقابله با فساد

 

سازمان بین‌المللی شفافیت در گزارشی جدید رتبه کشورهای جهان در فسادزدایی را در سال ۲۰۱۶ میلادی منتشر کرده است. در این رتبه بندی، ۱۷۶ کشور از لحاظ فساد مورد سنجش قرار گرفته‌اند. درحالی که شفافیت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بشدت تنزل یافته، نمره ایران نسبت به سال قبل ۲ واحد بهبود یافته است. در گزارش امسال، ایران توانسته  با کسب نمره ۲۹ از ۱۰۰ در میان ۱۷۶ کشور در جایگاه ۱۳۱ قرار گیرد. جایگاه ایران در شاخص ادراک فساد از سال 2014 شروع به بهبود کرده و از 144 به ۱۲۱ رسیده است.نمره ایران در شاخص ادراک فساد از سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳) شروع به افزایش کرده و توانسته از قله ۲۸ واحدی سال ۲۰۱۲ میلادی (۱۳۹۱) نیزعبور کند و به بیشترین مقدار از سال 2005 یعنی 29 رسیده است.

 

بهبود 10 پله‌ای در شاخص حقوق مالکیت

 

در سال ۲۰۱۴ میلادی شاخص حقوق مالکیت برای ایران منتشر نشده که برای آن از اطلاعات سال ۲۰۱۳ میلادی استفاده شده است.در سال ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۵) جایگاه ایران در شاخص حقوق مالکیت بین‌المللی به ۱۰۱ رسیده که بهترین جایگاه در دوره مورد بررسی است. نمره ایران در شاخص حقوق مالکیت بین‌المللی در سال ۲۰۱۶ میلادی ۴٫۲ بوده که هنوز ۰٫۱ واحد از نمره سال ۲۰۱۳ میلادی (۱۳۹۲) کمتر است.

 

ارتقای ۱۰ پله‌ای در شاخص جهانی شادی

 

 بر اساس آخرین گزارش منتشر شده توسط سازمان ملل متحد، ایران در شاخص جهانی شادی از جایگاه ۱۱۰ به جایگاه ۱۰۵ ارتقا پیدا کرده است. در این گزارش با معیارهای زیستی، مذهبی، دینی و فلسفی تلاش شده که تعاریف متناسبی از شادی ارائه شود و علت آن را پیدا کنند. طبق این شاخص، شادی ۷ عنصر مختلف دارد؛ افرادی که در شادترین کشورها زندگی می‌کنند امید به زندگی طولانی تری دارند، از آنها حمایت اجتماعی بیشتری می‌شود، آزادی بیشتری برای انتخاب در زندگی خود دارند، فساد کمتری را در جامعه حس می‌کنند، سخاوتمندتر هستند و تولید ناخالص ملی سرانه بیشتری دارند.

 

نزول ۶ پله‌ای ایران در شاخص دولت الکترونیک

 

این شاخص وضعیت توسعه دولت الکترونیک را در اعضای سازمان ملل متحد بیان می‌کند. همراه با یک ارزیابی از الگوهای توسعه وبسایت در یک کشور، شاخص دسترسی ویژگی‌هایی مانند زیرساخت و سطوح آموزشی را در برمی گیرد که نحوه استفاده از فناوری اطلاعات برای ارتقای دسترسی و مشارکت مردم در سطح کشورها را نشان می‌دهد، این شاخص یک مقیاس ترکیبی از سه بعد مهم دولت الکترونیک است، یعنی تدارک خدمات لاین اتصالات مخابراتی و ظرفیت انسانی. اگرچه در سال ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۵) نمره ایران در شاخص دولت الکترونیک نسبت به سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳) معادل ۳٫۱۳ درصد بهبود یافته اما هنوز از نمره سال ۲۰۱۲ میلادی (۱۳۹۱) کمتر است. این نشان می‌دهد که ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی در این شاخص پیشرفت داشته اما عملکرد بهتر سایر کشورها، کشور را در جایگاه نسبتاً بدتری قرار داده است.

 

کاهش ۸ پله‌ای جایگاه جهانی رقابت‌پذیری ایران

 

هرساله مجمع جهانی اقتصاد، گزارشی درخصوص توان رقابت‌پذیری کشورهای جهان منتشر می‌کند و در آن جایگاه کشورها برحسب این شاخص، به طور مقایسه‌ای مشخص می شود. این شاخصی که از سال ۲۰۱۱ میلادی برای ایران منتشر شده، شامل ۱۲ مؤلفه است که در سه زیرشاخص طبقه‌بندی می‌شود. این شاخص به دلیل آنکه چند بعدی و چند پارامتری است، حائز اهمیت بوده و مورد توجه سرمایه‌گذاران و تحلیلگران اقتصاد بین‌الملل است به همین جهت بهبود در آن به معنای یک سیگنال به بازیگران اقتصاد و سیاست بین‌الملل است. جایگاه و نمره ایران در شاخص جهانی رقابت‌پذیری در سال 2016 بهبود یافته که نشان دهنده بهترین عملکرد 3 سال اخیر است اما هنوز به قله سال 2012 برنگشته است.