اعتماد ۲۵ هزار میلیارد تومانی به ۵ موسسه غیرمجاز

خبرگزاری ایسنا: گرچه اکنون موسسه بزرگ غیرمجازی در بازار پول فعالیت نمی‌کنند ولی آثار باقی مانده از آنها در زمان فعالیتشان سال‌ها در اقتصاد و بازار پول ایران باقی می‌ماند، از پول‌های کلانی که با پرداخت سودهای جذاب از مردم گرفتند تا حواشی بازپرداخت اموال سپرده‌گذاران و البته پول‌هایی که از بانک مرکزی برای این موسسات خارج شده است. پنج تعاونی غیرمجازی که در چند سال اخیر منحل شده‌اند،حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان از سپرده‌گذاران خرد جذب کرده بودند.

سال ۱۳۹۶ زمانی بود که بانک مرکزی به دنبال جریان ساماندهی موسسات غیرمجاز در نیمه سال اعلام کرد که به فعالیت تمام موسسات غیرمجاز پایان داده است. این در حالی است که در چند ماه اخیر موسسات افضل توس، وحدت و البرز ایرانیان را کاملا منحل و تعهدات آن را به ترتیب به بانک‌های آینده، موسسه ملل و بانک تجارت واگذار کرد. پیش از این نیز در چند سال اخیر فعالیت موسسات بزرگی همچون میزان و ثامن‌الحجج پایان یافته بود و مسئولیت آنها بر عهده بانک صادرات و بانک پارسیان قرار گرفت. در عین حال که از انحلال هشت تعاونی غیرمجاز و گرد هم آمدن آنها موسسه مجاز کاسپین تشکیل شد. در نهایت با وجود این که فعالیت غیرمجازها که از مخربان بازار پول بودند، به پایان رسیده ولی مراحل بعد از این توقف و رسیدگی به وضعیت مالی آنها شرایط چندان خوبی را به همراه نداشت به طوری که تامین منابع برای پرداخت به سپرده‌گذاران قابل توجه آنها بسیار برای بانک و شبکه بانکی پرحاشیه شد.

مروری بر آنچه که در تعاونی‌ها و موسسات غیرمجاز گذشته از این حکایت دارد که در پنج تعاونی ثامن‌الحجج، افضل توس، وحدت، البرز ایرانیان و همچنین فرشتگان بیش از دو میلیون و ۲۸۴ هزار نفر در زمانی فعالیت آنها سپرده‌گذاری کرده‌اند که مبلغی حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان از این محل جذب کردند.

جزئیات این جذب منابع از این حکایت دارد که در ثامن‌الحجج حدود یک میلیون نفر، افضل توس ۳۶۵ هزار و ۶۰۰ نفر، وحدت ۳۷۴ هزار و ۲۴۶ نفر، البرز ایرانیان ۴۴ هزار و ۱۷۸ نفر و در فرشتگان حدود ۵۰۰ هزار نفر سپرده‌گذاری کردند که در مجموع بیش از دو میلیون و ۲۸۴ هزار نفر را در بر می گیرد.

در این پنج تعاونی ارقام سپرده جذب شده به گونه‌ای است که در ثامن‌الحجج حدود ۱۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان، افضل توس ۲۴۴۷ میلیارد تومان، وحدت۴۷۸۰ میلیارد تومان، البرز ایرانیان ۱۳۰۰ میلیارد تومان و در فرشتگان حدود ۵۶۰۰ میلیارد تومان جذب سپرده انجام شده که در مجموع به حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان می‌رسد. البته در فرشتگان حدود ۸۶۰۰ میلیارد تومان بدهی ثبت شده بود که ۳۰۰۰ میلیارد آن سود شناسایی نشده، تلقی شد و ۵۶۰۰ میلیارد تومان بدهی در قالب سپرده وجود دارد.

در این جریان بانک مرکزی حال با واگذاری تعاونی‌ها به بانک‌ها و موسسات اعتباری مجاز و یا به طور مستقیم نسبت به تعیین تکلیف سپرده‌گذارانی که تعداد قابل توجهی بوده و بارها با تجمعات و اعتراضات خود خواستار دریافت وجوه خود شدند، اقدام کرد و البته در این میان با توجه به اینکه اموال این تعاونی‌ها و مبالغی که از سپرده‌گذاران دریافت شده بود، وضعیت مشخصی نداشت و نقد نبود، در نتیجه باید املاک و دارایی‌های شناسایی شده به فروش می‌رفت تا بتوانند وجوه سپرده‌گذاران را پرداخت کنند ولی با توجه به اینکه بازار ملک هم از موقعیت خوبی برخوردار نبود، در نهایتب انک مرکزی با پرداخت خط اعتباری نسبت به تامین منابع برای پرداخت سپرده‌گذاران اقدام کرد.

در این پنج تعاونی(ثامن الحجج، وحدت، افضل توس، البرز ایرانیان و فرشتگان) حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است که عمدتا با خط اعتباری بانک مرکزی خواهد بود. در ثامن‌الحجج از حدود ۱۲ هزار و ۳۰۰ میلیاردی که سپرده جذب شده، ۸۰۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است البته بانک مرکزی دقیقا اعلام نکرده که از این مبلغ پرداختی تا چه حد خط اعتباری و تا چه میزان از آن مربوط به فروش اموال و دارایی‌های ثامن‌الحجج است. در افضل توس حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومادن خط اعتباری، وحدت۲۷۵۰ میلیارد و البرز ایرانیان ۵۰۰ میلیارد تومان خط اعتباری دارند. برای فرشتگان نیز آخرین آمار نشان می‌دهد که تا ۴۰۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده بود.

گرچه اعطای خط اعتباری بانک مرکزی با وثیقه گرفتن املاک و دارایی‌های این تعاونی‌ها انجام می‌شود ولی تاکنون گزارش مشخصی در مورد اینکه چه میزان از دارایی‌ها شناسایی و با چه مبلغی به عنوان وثیقه در بانک مرکزی قرار گرفته، ارائه نشده است از سوی دیگر حتی اگر ملکی هم به عنوان وثیقه قرار گرفته، مشخص آن است که فعلا فروشی انجام نشده و مبلغ نقدی در ازای ارقام کلانی که از بانک مرکزی خارج شده، برنگشته است.

تلاش بانک آینده برای تسریع تسویه بدهی موسسه افضل توس

به گزارش ایلنا، ساماندهی تعاونی های اعتبار فاقد مجوز در سال جاری رنگ و بوی جدی تری به خود گرفته و چند بانک و موسسه در این باره متولی مدیریت دارایی و بدهی این تعاونی های اعتبار شده اند.

این در حالی است که عصر روز گذشته در یک هزار و دویست و چهلمین جلسه شورای پول و اعتبار، آخرین وضعیت تعاونی‌های غیرمجاز فرشتگان، افضل توس، وحدت، البرز ایرانیان و ثامن‌الحجج و گزارش اقدامات انجام شده توسط بانک مرکزی به استحضار اعضای شورای پول و اعتبار رسید.

بانک تجارت متولی تعاونی البرز ایرانیان، بانک آینده متولی تعاونی افضل توس و موسسه ملل نیز متولی ساماندهی تعاونی وحدت (آرمان) شده اند.

هر یک از این تعاونی های اعتبار شرایط و مشکلات و موانع خاص خود را دارند و در شرایط فعلی اقتصاد کشور که فشار های زیادی بر روی بانک ها است،مدیریت ساماندهی این تعاونی های اعتبار را برعهده گرفته اند.

ضمن اینکه دو بانک پارسیان و صادرات نیز پیش از این متولی مدیریت دو تعاونی ثامن الحجج و میزان شده بودند.

ساماندهی و رسیدگی به امور تعاونی های اعتبار که هر یک شرایط خاص خود را دارند، کار راحتی به نظر نمی رسد و به سرانجام رسیدن این موضوع نیازمند همدلی و همراهی همه دستگاههای ذیربط و حتی سپرده گذاران این تعاونی ها است.

بعنوان مثال بانک آینده که متولی مدیریت دارایی و بدهی تعاونی افضل توس شده است، با پرداخت مبلغ تا سقف ۳ میلیون تومان آن هم در شرایطی که هنوز کار شناسایی دارایی و بدهی این تعاونی تمام نشده است، بیش از ۸۵ درصد سپرده های این تعاونی را تعیین تکلیف کرده است.

این در حالی است که بانک آینده برای ادامه روند تعیین تکلیف مابقی سپرده های تعاونی افضل توس، طرح پیشنهادی خود برای تعیین تکلیف سپرده ها تا سقف 100 میلیون تومان را به دستگاههای مربوطه ارائه کرده و منتظر تائید و دستور پرداخت است.

اما با وجود این مسائل برخی سوءاستفاده کنندگان در فضای مجازی در حال تهییج و ایجاد نگرانی برای سپرده گذاران این تعاونی و در نهایت برگزاری تجمعات در مقابل شعب بانک هستند.

این در حالی است که بارها مسوولان تاکید کرده اند که دو بانک آینده و تجارت و موسسه ملل تنها مدیریت دارایی و بدهی تعاونی های افضل توس،البرز ایرانیان و وحدت هستند و قطعا وقتی دارایی جدیدی شناسایی و به تائید بانک مرکزی و مراجع قضایی رسید، امکان پرداخت سپرده ها را دارند.

باید توجه داشت وقتی بانک آینده برای پرداخت مبلغ تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان سپرده گذاران افضل توس اعلام آمادگی می کند، یعنی اینکه در تلاش برای ساماندهی سریع تر وضعیت افضل توس است و بنابراین سپرده گذار نیز بدون توجه به شایعات و ایجاد تجمعاتی که سودی برای آنها ندارد، کمی صبر پیشه کرده و اجازه دهند بانک آینده و دو بانک و موسسه درگیر ساماندهی سه تعاونی مذکور در فضای آرام کار را به سرانجام برسانند.