افزایش امنیت غذایی در ایران تا سال 1400

خبرگزاری ایسنا: مدیر کل آزمایشگاه‌های کنترل مرجع سازمان غذا و دارو ضمن ارائه توضیحاتی درباره طرح پایش سلامت ۱۲ گروه از محصولات غذایی پرمصرف در کشور، گفت: بر این اساس طی دو برنامه چهار ساله می‌توانیم تا سال ۱۴۰۰ با اطمینان بگوییم که امنیت غذایی ایران به طرز چشمگیری افزایش یافته است.

دکتر بهرام دارایی درباره اقدامات انجام شده از سوی سازمان غذا و دارو درباره بررسی وضعیت آلاینده‌ها و تقلبات در حوزه غذا، گفت: از سال ۱۳۹۲ طرحی در سازمان غذا و دارو مورد بررسی قرار گرفت و بنا شد طی یک برنامه چهار ساله بتوانیم امنیت غذایی و سلامت غذا در کشور را به حد مطلوب و مورد قبول در سطح جهانی برسانیم. البته این طرح، طرحی ملی و نیازمند کار کارشناسی زیادی بود و باید از نظرات صاحب‌نظران در این حوزه استفاده می‌کردیم.

وی با بیان اینکه بر این اساس کمیته راهبری آلاینده‌ها و تقلبات در مواد غذایی تشکیل شد و همه ادارات کل سازمان غذا و دارو هم در آن دخیل بودند، افزود: برای اولین بار بود که سازمان غذا و دارو با کمک معاونت علمی نهاد ریاست جمهوری این کمیته را تشکیل داد و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی را هم برای کمک به تحقیق و توسعه در این موضوع مشخص کرد. بر این اساس مثلثی اعم از سازمان غذا و دارو، معاونت علمی ریاست جمهوری و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ایجاد شد تا بتوانند کمیته راهبری را پیش برند.

پایش سلامت ۱۲ گروه از محصولات غذایی پر مصرف

دارایی ادامه داد: بر این اساس طی چند سال طرح‌های مورد نظر روی میز گذاشته شد و نهایتا بر اساس سبد غذایی مردم کشور محصولات مهم برای پایش در مرحله اول انتخاب شدند که این محصولات شامل غلات، حبوباتی مانند گندم، برنج و...، لبنبات، پروتئین‌ها شامل گوشت سفید و گوشت قرمز، آب آشامیدنی و مواد غذایی مانند روغن، شیر و ... بودند. یعنی ۱۲ گروه از محصولات را که بیشترین مصرف در کشور را داشتند، انتخاب شدند.

اعلام نتایج پایش سلامتی ۱۲ گروه از محصولات غذایی پر مصرف تا پایان امسال

 مدیر کل آزمایشگاه‌های کنترل مرجع سازمان غذا و دارو با بیان اینکه در مرحله بعدی کار فنی روی این محصولات انجام شد، گفت: بر این اساس به طور همزمان آلاینده‌هایی که در این محصولات غذایی بیشترین خطر را دارند و مواد افزودنی و تقلبات مترتب به این محصولات غذایی را مشخص کردیم. باید توجه کرد که به هر حال بحث تقلب در این حوزه همواره رو به گسترش است و ما نمی‌دانیم که چه کسی می‌خواهد چه تقلبی انجام دهد. بنابراین باید تقلبات را کشف و بازرسی کرده و با روش‌های علمی آنها را بیابیم. چراکه کسانی که در حوزه غذا دست به تقلب می‌زنند، افراد معمولی نیستند، بلکه خودشان متخصص بوده و ممکن است بر حسب نیاز، بخواهند تقلبی را انجام دهند که ممکن است خطرناک هم نباشد. مثل استفاده از یک رنگ غیرمجازی که به خودی خود خطری ندارد. در عین حال در برخی موارد تقلبات ممکن است خطرناک باشند. مانند استفاده از ملانین در شیر که برای بالا بردن میزان پروتئین شیر استفاده می‌شود. بنابراین در طرح پایش این محصولات همه آنها را اولویت‌بندی و دسته‌بندی کردیم و قرار بود تا سال ۹۶ مرحله اول این کار به پایان برسد و نتایج آن اعلام شود که تا پایان امسال نتایج ملموس آن مشخص می‌شود.

دارایی با بیان اینکه باید توجه کرد که وزارت بهداشت هزینه قابل توجهی را صرف این پایش کرد، گفت: برای اجرای طرح از کلیه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور استفاده کردیم. ما نزدیک به ۶۰ دانشگاه علوم پزشکی داریم که ۱۷ مورد از آنها در سطح یک قرار می‌گیرند و معاونت غذا و داروی آنها می‌توانند کمک زیادی به ما در اجرای این طرح انجام دهند. البته ما امکانات انسانی و سخت‌افزاری دانشگاه‌ها را بررسی و حدود ۱۲ تا ۱۳ دانشگاه را وارد این طرح کرده و این آلاینده‌ها و محصولات غذایی را بین این دانشگاه‌ها بر اساس مزیت نسبی که دارند، تقسیم کردیم. به عنوان مثال از آنجایی که مازنداران جزو استان‌های حاصل‌خیز است و برنج تولیدی آن برای ما مهم است، دانشگاه علوم پزشکی مازنداران را برای آنالیز سموم در برنج انتخاب کردیم و ارومیه را برای پیگیری باقی‌مانده سموم در میوه‌ها در نظر گرفتیم و بر همین اساس استان‌ها را بر حسب توانایی‌شان در بین دانشگاه‌های همان استان تقسیم کردیم.

وی با بیان اینکه میلیاردها تومان هزینه این طرح بود و برای اجرای آن نیازمند زیرساخت، تجهیزات پیشرفته، نیروی انسانی و آموزش مداوم آنها و استقرار روش‌های نوین بودیم، ادامه داد: این هزینه قابل توجه است، زیرا داریم برای تضمین ایمنی و سلامت مردم هزینه می‌کنیم. بر این اساس در فاز اول نزدیک به ۶۰ میلیارد تومان و در فاز دوم نزدیک به ۴۰ میلیارد تومان برای اجرای این طرح مصوب شده است. یعنی مبلغی بالغ بر ۱۰۰ میلیارد تومان صرف خرید تجهیزات، روش‌ها، آموزش، اعزام هیات‌ها به خارج از کشور و کل پروسه و زنجیره این طرح می‌شود.

دارایی با بیان اینکه به هر حال این طرح، طرحی بزرگ، بین‌بخشی و ملی است، گفت: این طرح مصوب شورای عالی سلامت است که رییس جمهور ریاستش را برعهده دارد و از همان طریق پیگیری می‌شود. همچنین سایر دستگاه‌هایی که در سلامت غذا نقش دارند مانند وزارت جهاد کشاورزی و... هم در آن حضور دارند. البته ما تفاهم‌نامه جداگانه‌ای هم در این حوزه با وزارت جهاد و کشاورزی داریم.

افزایش چشمگیر امنیت غذایی در ایران تا سال۱۴۰۰

وی افزود: فکر می‌کنیم می‌توانیم طی دو برنامه چهار ساله تا ۱۴۰۰ با اطمینان بگوییم که امنیت غذایی ایران به طرز چشمگیری افزایش یافته و می‌توانیم نظارت خوبی بر روند تولید غذا، ورود غذا و حتی صادرات غذا داشته باشیم. اگر این سیستم را ایجاد کنیم، صادرکنندگان ایرانی می‌توانند مطمئن باشند که با نظارت‌ها و گواهی‌های سازمان غذا و دارو، می‌توانند صادرات خود را براحتی انجام دهند. هرچند که در حال حاضر هم اتحادیه اروپا برای واردات پسته از آزمایشگاه مرجع ما تاییدیه می‌گیرد و آزمایشگاه ایران مورد تایید اتحادیه اروپاست. بنابراین ما همین روند را ادامه می‌دهیم تا آنچه را که شایسته مردم است برایشان ایجاد کنیم.

از آبیاری مزارع با فاضلاب چه خبر؟

 مدیر کل آزمایشگاه‌های کنترل مرجع سازمان غذا و دارو همچنین درباره بحث آبیاری مزارع با فاضلاب در حاشیه کلان‌شهرها، گفت: در این زمینه تفاهم‌نامه‌ای با وزارت جهاد کشاورزی منعقد کرده و تقسیم کار کردیم که بر اساس آن قرار بود ما وظایفی مانند پایش و آنالیز این مواد غذایی را برعهده بگیریم و وزارت جهاد کشاورزی هم وظایفی را در حوزه کاهش روش‌های غلط آبیاری انجام دهد. بر این اساس امیدوارم در این حوزه هم به سمتی رویم که دیگر از روش‌های غلط در آبیاری مواد غذایی استفاده نشود.

دارایی گفت: به هر حال این اقدامات به صورت غیرقانونی و غیرمجاز انجام می‌شود. نتایج اندازه‌گیری‌هایی که مثلا در حوزه میزان نیترات در مواد غذایی انجام داده‌ایم، نشان می‌دهد که روند استفاده از نیترات در مواد غذایی رو به کاهش است و امیدواریم با این تمهیدات این روند کاهشی ادامه یابد تا جایی که این روش‌های غلط حذف و با جایگزین کردن روش‌های درست، با آب مناسب و روش‌های آبیاری بهینه اقدامات‌مان را انجام دهیم.

صادرات گندم آغاز شد

روزنامه ایران: با موفقیت خودکفایی در تولید گندم نخستین محموله گندم ایران با حجم 30 هزار تن از بندر امام به عمان صادر شد. علی اکبر غنجی مدیرعامل شرکت حمل فله کشتیرانی جمهوری اسلامی از صادرات نخستین محموله گندم ایران از سوی ناوگان شرکت حمل فله - خط ملی کشتیرانی به مقصد عمان در روز گذشته خبر داد.

 

به گفته غنجی با موفقیت طرح خودکفایی گندم قرار است بتدریج گندم صادراتی کشور به مقاصد مختلف ارسال شود، حجم نخستین محموله صادراتی گندم ۳۰ هزار تن بود که این مهم گام بلندی در راستای راهبردهای کلان نظام اسلامی و در مسیر شعار سال‌ جاری یعنی «اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» اعلام شده از سوی رهبر معظم انقلاب است.

 

بیش از 4 میلیون تن ظرفیت صادرات گندم

 

در خصوص آغاز صادرات گندم اسماعیل اسفندیاری‌پور مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با «ایران» میزان تولید گندم در سال 95 را 14 و نیم میلیون تن اعلام کرد و گفت میزان خرید نیز 11 میلیون  و525 هزار تن بود. وی نیاز داخلی گندم را حدود 5/8 میلیون تن دانست. به گفته اسفندیاری پور بر اساس قانون باید 5/2 میلیون تن گندم برای 90 روز ذخیره داشته باشیم اما زمانی که وارد سال 96 شدیم میزان ذخیره گندم 8 میلیون و 650 هزارتن بود. با این آمار و با احتساب نیاز به5/2 میلیون تن ذخیره گندم ایران در حال حاضر ظرفیت صادرات بیش از 4 میلیون تن گندم را دارد. وی تأکید کرد: مانده موجودی گندم انبار شده سال 95 حتی تا اسفند سال 96 نیز کفایت می‌کند و می‌توان گفت برداشت امسال مازاد بر نیاز است و امسال هم بیش از نیاز داخلی گندم برداشت می‌شود.

 

مجری طرح گندم همچنین گفت: از اواسط فروردین تولید و خرید گندم اوج گرفته و تا 21 خرداد 3 میلیون و 321 هزار تن گندم جدید خریداری شده است.

 

وی با اشاره به کاهش تولید در دیم‌زارهای کشور به خاطر کاهش بارندگی‌ها اظهار امیدواری کرد با توجه به طرح تولید بذر مناسب، تولید گندم در کشور افزایش یابد. مشاور وزیر و مجری طرح گندم کشور گفت: امسال در 6 میلیون هکتار از اراضی کشور گندم کشت شده که سه میلیون و 900 هزار هکتار دیم و 2 میلیون و 100 هزار هکتار آبی است.

 

استمرار خودکفایی گندم

 

یزدان سیف مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران نیز در خصوص تولید گندم امسال گفت: از ابتدای فصل برداشت گندم تاکنون 3 میلیون و 208 هزارتن گندم از 24 استان کشور خریداری شده است. که خوزستان با خرید یک میلیون و 338 هزارتن، گلستان با 650 هزارتن، فارس با 375 هزارتن، کرمان با 195 هزارتن و ایلام با 175 هزارتن رتبه‌های اول تا پنجم خرید گندم را به خود اختصاص داده اند.

 

سیف از برداشت و خرید چهار استان گیلان، چهارمحال وبختیاری، یزد و خراسان شمالی خبرداد و تصریح کرد: اکنون خرید و برداشت گندم در استان خوزستان رو به پایان است.

وی خرید گندم سال‌ جاری را 11 میلیون تن پیش‌بینی کرد و گفت: خودکفایی کشور در گندم استمرار خواهد داشت.

 

وی اظهارداشت: براساس مصوبه شورای اقتصاد امسال هر کیلوگرم گندم معمولی (نان) با افت مفید چهار درصد و افت غیرمفید 2 درصد به مبلغ 13 هزار ریال (1300 تومان) و گندم دوروم (ماکارونی) 13 هزار و 300ریال (1330 تومان) خریداری می‌شود.

 

توسعه بخش کشاورزی یکی از اولویت‎های مهم دولت یازدهم است و دولت در این حوزه موفقیت‎های فراوانی به دست آورده است. تولید ۳ میلیون تن گندم مازاد بر نیاز داخلی و خودکفایی در تولید این کالای استراتژیک به عنوان ویترین موفقیت‎های دولت یازدهم در این حوزه تنها یکی از دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه کشاورزی است. یکی از مهم‎ترین بندهای سیاست‎های اقتصاد مقاومتی مربوط به تأمین امنیت غذایی است و افزایش تولید محصولات کشاورزی در ۴ سال گذشته از نظر کارشناسان به عنوان یکی از نشانه‎های مهم حرکت بخش کشاورزی در مسیر سیاست‎های اقتصادمقاومتی مورد توجه قرار گرفته است.

 

دستیابی به این موفقیت‎ها و ادامه این روند هم قاعدتاً با افزایش سرمایه ‎گذاری میسر است.

براساس آمار گمرک تراز تجاری بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۲ هشت میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بود که این رقم درسال ۱۳۹۵ به سه میلیارد و ۹۰ میلیون دلار بهبود یافته است. این دستاورد به دلیل افزایش تولید محصولات کشاورزی و کاهش واردات بوده است و نشان دهنده برنامه‌ ‏ریزی منطقی دولت یازدهم در این بخش است.